Gazali; felsefî, ilmî ve dinî perspektifleri ustalıkla yansıttığı, akıl-vahiy uyumunu Allahın yarattıklarındaki hikmetlerden yola çıkarak gözler önüne serdiği bu eseri kaleme alma sebebini şöyle açıklıyor: Bu kitabı, akıl sahiplerini uyandırıp onları harekete geçirmek amacıyla, Kuran ayetlerinin büyük bir bölümünün işaret ettiği hikmetlerin ve nimetlerin farklı yönlerini tanıtmak için yazdım. Çalışma her bir bölümde farklı bir canlının yaratılmasındaki hikmetlerden, onun kainattaki varlığının öneminden, o canlı türünün diğer canlılar için ne ifade ettiğinden bahisle, en önemli mahluk olan insanın bu hikmetlerden ne anlaması gerektiğini, herbiri kendisi için ayrı bir mesaj niteliği taşıyan diğer canlıları nasıl idrak etmesi gerektiğini tartışıyor.